Είναι έτοιμο το παιδί μου να πάει στην Α΄ Δημοτικού;
Ο όρος «σχολική ετοιμότητα» αφορά στην είσοδο και φοίτηση ενός παιδιού στην Α΄ Δημοτικού. Η πρώτη δημοτικού αποτελεί τη βάση της σχολικής πορείας ενός μαθητή, επομένως πρέπει να είναι καλή και δυνατή, ώστε να στηρίξει τις τάξεις που ακολουθούν.
Η σχολική ετοιμότητα ενός παιδιού σχετίζεται με την ψυχοκινητική του ανάπτυξη, τη συναισθηματική οργάνωση και το νοητικό επίπεδο του. Επίσημο κριτήριο εισαγωγής στην πρώτη Δημοτικού είναι η χρονολογική ηλικία τους.
Ένα παιδί που είναι έτοιμο να ενταχθεί στο Δημοτικό σχολείο, θα πρέπει να έχει κατακτήσει βασικές δεξιότητες και γνώσεις, για να μπορεί να ακολουθήσει τους ρυθμούς μάθησης. Ωστόσο, αρκετά παιδιά στην ηλικία των 6 ετών περίπου δεν είναι ακόμα «ώριμα».
Παρακάτω θα αναλύσουμε τα κριτήρια που θεωρούνται απαραίτητα για τη σχολική ετοιμότητα:
- Να μπορεί το παιδί να αντιλαμβάνεται απλές και σύνθετες εντολές.
- Να αρθρώνει σωστά όλους τους ήχους της γλώσσας. Αν δεν το κάνει, ξεχωρίζει ακουστικά το λάθος του; Είναι σε θέση να μάθει να γράφει το γράμμα που αντιστοιχεί σε αυτόν τον ήχο ή το μπερδεύει και στον γραπτό λόγο;
- Να ακολουθεί κανόνες.
- Να κατανοεί και να χρησιμοποιεί σωστά έννοιες χώρου/ χρόνου.
- Να ξεχωρίζει δεξί-αριστερό, να μπορεί να αντιγράφει, να γνωρίζει τα μέρη του σώματος.
- Να μπορεί να χειρίζεται το ψαλίδι/ να κρατάει σωστά το μολύβι.
- Να έχει ικανοποιητικό επίπεδο συγκέντρωσης σε ένα πολυαισθητηριακό περιβάλλον. Να μπορεί να διατηρήσει την καθιστή θέση.
- Να γνωρίζει σχήματα, χρώματα, γράμματα, αριθμούς, να κάνει συσχετισμούς/κατηγοριοποιήσεις.
- Να μπορεί να αφηγηθεί μία ιστορία, να έχει καλή οπτική/ακουστική μνήμη. Να ξεκινάει ένα διάλογο, να μπορεί να διατηρεί μία συζήτηση. Να ξεχωρίζει το πραγματικό από το φανταστικό σε μία ιστορία. Να χρησιμοποιεί σωστά το λόγο.
- Να μπορεί να διαχειριστεί τα συναισθήματά του, να έχει ενσυναίσθηση, να αναπτύσσει την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων.
- Να είναι συναισθηματικά ώριμο το παιδί, ώστε να μπορεί να προσαρμόζεται στις απαιτήσεις του περιβάλλοντος. Να μπορεί να διαχειριστεί τη ματαίωση.
- Να είναι συνεργάσιμο.
- Να έχει αυτοέλεγχο.
Για τα τεστ σχολικής ετοιμότητας μπορούν οι γονείς να απευθύνονται τόσο σε δημόσιους φορείς (π.χ. Κέντρα Ψυχικής Υγιεινής), όσο και σε ιδιωτικά κέντρα.
Είναι πολύ σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι οι δεξιότητες που απαιτούνται για μια επιτυχημένη πορεία στην Α΄ Δημοτικού δεν αναπτύσσονται με τον ίδιο ρυθμό σε όλα τα παιδιά. Δεν είμαστε όλοι το ίδιο “γρήγοροι” στην ανάγνωση, τη γραφή, την ορθογραφία όπως δεν είμαστε όλοι το ίδιο “ψηλοί’ ή “αδύνατοι”. Επομένως, δεν είναι όλα τα παιδιά έτοιμα να πάνε Α’ Δημοτικού λίγο πριν ή αφού έχουν συμπληρώσει τα 6 χρόνια.
Αν μέσα από τις αξιολογητικές διαδικασίες εντοπιστούν δυσκολίες σε ένα παιδί, τότε κρίνεται αναγκαία η θεραπευτική παρέμβαση, ώστε να βοηθηθεί στις δεξιότητες που υστερεί. Αν πάλι τα αδύνατα σημεία του παιδιού είναι τόσα ώστε να μην μπορούν να καλυφθούν σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα, εξετάζεται το ενδεχόμενο της επαναφοίτησής του στο νηπιαγωγείο. Αυτό μπορούν να το κρίνουν τα ΚΕΣΥ, από τα οποία χορηγείται επίσημη έγγραφη απόφαση
Τα παιδιά, λοιπόν, που δεν είναι έτοιμα να φοιτήσουν στην Α΄ τάξη του Δημοτικού, δηλαδή δεν έχουν αναπτύξει όλα τα παραπάνω, καλό θα ήταν να κάνουν επαναφοίτηση έτσι ώστε το διάστημα αυτό, σε συνδυασμό με τις θεραπείες που θα παρέχονται στο παιδί να μπορέσουν να ξεπεραστούν οι δυσκολίες του.
Στην ιδέα της επαναφοίτησης το παιδί μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά, αν οι γονείς του μεταδίδουν την απογοήτευση, τις φοβίες και τα άγχη τους. Αν υπάρχει η κατάλληλη ενημέρωση, δρα θετικά στο παιδί, γιατί έχει μεγαλύτερο χρονικό διάστημα να βελτιωθεί μέσα από τη θεραπευτική παρέμβαση. Είναι πολύ σημαντικό ένα παιδί να είναι έτοιμο για το Δημοτικό. Αν οι γονείς είναι αρνητικοί να δεχτούν ότι το παιδί τους εμφανίζει κάποια δυσκολία και δεν το εντάξουν στο απαραίτητο θεραπευτικό πρόγραμμα, τότε υπάρχει μεγάλη πιθανότητα προχωρώντας στις τάξεις του Δημοτικού οι δυσκολίες να αυξάνονται, επιβαρύνοντάς το καθ’ όλη τη σχολική ζωή του.
Ας μην τους βάζουμε εμπόδια, απεναντίας να τα βοηθούμε να ανοίξουν αργότερα τα φτερά τους, δίνοντας τους τα κατάλληλα εφόδια να εξελιχθούν.
Βιβλιογραφία
